Ben bedacht op een schenking bij maatschap of vof
Inleiding
Maatschappen, vennootschappen onder firma en commanditaire vennootschappen dienen als personenvennootschappen volgens de wet als doel te hebben het voor gezamenlijke rekening en risico drijven van een onderneming. De samenwerkende ondernemers moeten daarvoor of een al bestaande onderneming en/of ieder goederen, geld en/of arbeid in de personenvennootschap inbrengen en daarmee bedrijfsmatig actief zijn. De vennoten van de personenvennootschap kunnen zowel (rechts-)personen zijn die geen familieband hebben als personen met een nauwe familierelatie. De inbreng, de gerechtigdheid tot het kapitaal, de vertegenwoordiging, de arbeidsverdeling, winstverdeling, waarderingsvoorschriften etc. worden gewoonlijk vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst. Daarnaast dient iedere personenvennootschap te worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Dit is ruwweg wat er moet gebeuren bij iedere personenvennootschap.
Fiscale mogelijkheden en faciliteiten
Bij het tot stand brengen van een personenvennootschap is het over het algemeen bekend dat er enkele fiscale mogelijkheden en faciliteiten zijn waarvan gebruik kan worden gemaakt. In geval een bestaand bedrijf door een van de vennoten wordt ingebracht, zal die daarbij een belaste stakingswinst willen voorkomen. Dat is mogelijk met een voorbehoud ten aanzien van alle stille reserves die de onderneming vertegenwoordigt. Regelmatig wordt in de schriftelijke overeenkomst in een bepaling wel het voorbehoud opgenomen. Toch ontbreekt daarbij vaak de noodzakelijke gedetailleerde berekening en vastlegging. Dit is het gevolg van verkeerde zuinigheid als men daarmee de kosten van taxatierapporten van deskundigen wil besparen.
In geval van een personenvennootschap tussen familieleden of een betrokken werknemer en er is al drie of meer jaren samengewerkt, wordt wel afgezien van het hiervoor bedoelde voorbehoud stille reserves. Dan worden voor de inkomstenbelasting de stille reserves deels geruisloos doorgeschoven. Dit betekent dat de boekwaardes gehandhaafd blijven zoals die er waren juist voor de datum van totstandkoming. De medevoortzetter neemt dan een deel van de belastingclaim die drukt op de stille reserves over. Om gebruik te kunnen maken van het geruisloos doorschuiven, gelden er wel enkele eisen. Daaraan kan meestal eenvoudig worden voldaan. Indien er een onderneming wordt ingebracht waarvan een bedrijfspand of ander onroerend goed deel uitmaakt, kan een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting worden toegepast. Ook daaraan zijn extra eisen gesteld. Deze bekende fiscale faciliteiten betreffen dus de inkomstenbelasting en de overdrachtsbelasting.
Schuiven met vermogen en schenking
Waar bij het tot stand komen van een personenvennootschap het soms fout gaat, is de vermogensverschuiving. Dit speelt vooral als bestaande ondernemingen worden ingebracht in een samenwerking tussen familieleden of echtparen die gehuwd zijn onder huwelijksvoorwaarden. Er wordt dan geruisloos doorgeschoven voor de inkomstenbelasting. Daarmee gaat vermogen van de een naar de ander. Dit zou moeten blijken uit een geldlening of de ongelijke kapitalen van de deelnemende partijen in de personenvennootschap. Uit de rechtspraak blijkt dat dit soms wordt vergeten. Huwelijksvoorwaarden en bedrijfsmiddelen met een hoge verkoopwaarde maar zonder boekwaarde liggen hieraan vaak ten grondslag. Er treedt dan ten koste van het vermogen van de ene partij een bevoordeling van de andere partij op. Dit kan soms leiden tot een schenking met een forse naheffing van schenkbelasting tot gevolg.
Conclusie
De voorbereiding, het opstellen en het goed registreren van een samenwerking vragen ervaring en deskundigheid op juridisch en fiscaal terrein. Het zelf in elkaar knutselen, hakken en plakken van overeenkomsten en het daarbij verkeerd administreren, kan echt (belasting-)geld kosten. Goedkoop wordt dan duurkoop en dus is iedereen die een samenwerking overweegt, gewaarschuwd!
